Môt khớp cắn sai lệch chắc chắn sẽ mang lại nhiều bất tiện cho người gặp phải tình trạng này. Không chỉ ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ, nó còn khiến cho việc ăn nhai, vệ sinh răng miệng của bạn trở nên khó khăn hơn. Có những dạng sai khớp cắn phổ biến như sai khớp cắn loại 1, 2, 3. Vậy sai khớp cắn loại 1 là gì? Có những phương pháp nào khắc phục? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
Thế nào là khớp cắn chuẩn?
Để hiểu được thế nào là khớp cắn chuẩn, đầu tiên chúng ta cần biết “khớp cắn” là gì? Khớp cắn là sự tương quan giữa hàm trên và hàm dưới về độ tương xứng của răng và xương hàm.
Khớp cắn chuẩn là khớp cắn đảm bảo về sự tương quan hài hòa của khuôn mặt, bao gồm đầy đủ các tiêu chuẩn về vòm hàm, cung răng và tỷ lệ, kích cỡ răng trên cung hàm. Một khớp cắn chuẩn sẽ không chỉ giúp khuôn mặt đẹp hơn mà còn hỗ trợ khả răng ăn nhai và hạn chế các bệnh lý răng miệng như sâu răng, viêm lợi,…
Để đánh giá được một người có khớp cắn chuẩn hay không cần dựa vào một số tiêu chí, đặc điểm cụ thể. Vậy những đặc điểm đó là gì?
Tương quan hài hòa giữa hàm răng và khuôn mặt
Tỷ lệ hài hòa của khuôn mặt sẽ đánh giá được khớp cắn có chuẩn hay không. Điều này thể hiện ở sự tương quan giữa 3 bộ phận là mắt – mũi – cằm. Khoảng cách giữa các phần này bằng nhau tương đối, sẽ có một sự cân xứng nhất định, giúp khuôn mặt ưa nhìn dù ở góc nghiêng hay nhìn thẳng. Hơn nữa, đường nối giữa 3 bộ phận này thẳng nhau (dọc theo sống mũi), chia 2 nửa khuôn mặt thành 2 phần cân đối và hài hòa nhau, không bị lệch bất cứ bên nào. Khe hở giữa 2 răng cửa hàm trên thẳng hàng so với khe hở 2 răng cửa hàm dưới.
Hàm trên và hàm dưới hài hòa với nhau
Hai hàm răng của khớp cắn chuẩn cũng phải có sự tương xứng với nhau. Đặc điểm này có biểu hiện là nhóm răng cửa hàm trên (gồm răng cửa, răng nanh) trùm bên ngoài nhóm răng cửa hàm dưới. Hai hàm này sẽ có sự tiếp xúc với nhau khoảng 2/3 thân răng khi ở trạng thái nghỉ.
Còn nhóm răng hàm của cả 2 hàm sẽ có sự tiếp xúc nhau. Khi cắn lại các răng sát khít với nhau, không xảy ra hiện tượng cộm cấn và đối xứng với chiếc răng tương tự ở hàm còn lại.
Tuy nhiên nếu nhìn bằng mắt thường thì điều này chỉ mang tính chất tương đối. Để biết chính xác hơn thì chụp X-quang là rõ nhất.
Khuôn mặt có tỷ lệ vàng
Khuôn mặt đạt tỷ lệ vàng với khớp cắn chuẩn khi 3 phần của khuôn mặt cân đối, hài hòa. Ba phần này được chia như sau: vị trí từ chân tóc đến đầu mũi, từ đầu mũi đến gốc mũi và từ gốc mũi đến hết cầm.
Đồng thời, khớp cắn chuẩn phải có khuôn mặt thon dần khi đi về phía cằm, xương hàm nhọn và không bị thô kệch, khi cười không bị méo hay lệch mà vẫn đảm bảo độ cân xứng.
Sai khớp cắn loại 1 là gì?
Có lẽ mọi người thường nghe nhiều về sai khớp cắn loại 2 (tình trạng hô, vẩu) và sai khớp cắn loại 3 (khớp cắn ngược) mà chưa biết hết về sai khớp cắn loại 1.
Tình trạng này cũng rất phổ biến. Giải thích đơn giản, dễ hiểu thì sai khớp cắn loại 1 có đặc điểm dễ nhận biết nhất là các răng mọc sai chỗ, chen chúc nhau, khấp khểnh. Theo Edward Angel (cha đẻ của ngành chỉnh nha Hoa Kỳ) thì trường hợp này không có bất kỳ bất thường nào về sự đối xứng hay khoảng cách giữa các răng hàm số 6 ở phía trên và răng hàm số 6 ở phía dưới, mà chỉ bị lệch lạc ở vị trí các răng số 1, 2, 3, 4 phía trước.
Khi bị sai lệch khớp cắn, chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới việc ăn nhai, vệ sinh răng miệng cũng như sự giao tiếp hàng ngày. Một vài dấu hiệu tự nhận biết bạn đang bị sai khớp cắn loại 1:
- Khi cắn xuống sẽ thấy sự chênh lệch giữa các răng
- Thường xuyên cắn phải lưỡi hoặc má trong khi ăn nhai, nói chuyện
- Hay bị mỏi hàm, đau hàm
- Phát âm khó nghe, không tròn vành rõ chữ
- Khó ngậm miệng và khép kín cả 2 hàm
Nguyên nhân gây sai khớp cắn loại 1
Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến là do di truyền. Tỷ lệ này lên tới 70% nếu bố mẹ bị sai lệch khớp cắn thì con cái cũng sẽ gặp phải tình trạng này. Ví dụ như khi sinh ra có khuôn hàm hẹp thì sau này, khi các răng vĩnh viễn mọc lên sẽ không có đủ chỗ nên dẫn đến tình trạng răng mọc chen chúc, khấp khểnh.
Trong quá trình thay răng sữa, nếu không may răng sữa bị mất đi thì các răng khác sẽ bị dịch chuyển dần sang khu vực răng bị mất. Việc này sẽ làm thay đổi lộ trình mọc răng vĩnh viễn của trẻ. Từ đó dẫn đến khớp cắn bị sai lệch. Nếu răng cố định mọc có kích thước lớn hơn răng sữa, khiến chiếc răng này không đủ không gian và bị lấn sang các khu vực xung quanh thì hàm răng bị khấp khểnh là điều không thể tránh khỏi.
Các thói quen xấu như mút ngón tay, đẩy lưỡi,…lâu ngày có thể gây áp lực lên răng, khiến răng di chuyển làm sai lệch khớp cắn.
Tác hại của sai khớp cắn loại 1
Bất kể một dạng sai lệch khớp cắn nào cũng sẽ có ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe răng miệng, khả năng ăn nhai cũng như giọng nói, cách phát âm của một người.
Ảnh hưởng tới thẩm mỹ gương mặt
Tất cả các trường hợp bị sai lệch khớp cắn đều có ảnh hưởng tới thẩm mỹ khuôn mặt và nụ cười. Sai lệch khớp cắn loại 1 cũng không phải là trường hợp ngoại lệ.
Một hàm răng không đều sẽ ít nhiều ảnh hưởng tới nụ cười của bạn. Hơn nữa, khuôn mặt sẽ mất cân đối, 2 bên khớp thái dương hàm không đều nhau. Với nhiều người, điều này sẽ dẫn đến tâm lý tự ti, ngại giao tiếp với những người xung quanh. Từ đó sẽ làm ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống, công việc, học tập,…
Ảnh hưởng tới khả năng phát âm
Giọng nói dễ nghe, tròn vành rõ chữ sẽ là một điểm cộng lớn khi giao tiếp. Tuy nhiên, nếu bị sai khớp cắn thì khả năng phát âm cũng bị tác động lớn. Với những ai có tính chất công việc phải giao tiếp nhiều mà đang gặp phải tình trạng sai khớp cắn loại 1 thì nên khắc phục ngay.
Gặp khó khăn khi ăn nhai
Một hàm răng khấp khểnh, lệch lạc cũng ảnh hưởng nhiều tới khả năng nhai, nghiền thức ăn. Khi thức ăn không được nghiền nát đúng cách sẽ gián tiếp gây ảnh hưởng tới các bộ phận khác trên cơ thể như hệ tiêu hóa, dạ dày.
Bên cạnh đó, khi nhai không đúng chiều còn có thể dẫn tới mỏi khớp thái dương hàm, thậm chí gây đau nhức, lâu dần sẽ thành viêm khớp thái dương hàm rất nghiêm trọng.
Mắc các bệnh lý răng miệng
Bất kể sự sai lệch của răng cũng sẽ gây khó khăn trong quá trình vệ sinh răng miệng. Răng khấp khểnh sẽ khiến thức ăn bị kẹt lại trong kẽ răng khó được làm sạch. Các cạnh khuất của răng bàn chải cũng không chạm tới được dẫn đến tồn đọng nhiều mảng bám. Từ đó tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như sâu răng, viêm lợi, viêm nướu ngày một nghiêm trọng.
Sai khớp cắn loại 1 được cho là dạng sai lệch nhẹ và dễ khắc phục nhất. Tuy nhiên, nếu như không có các biện pháp cải thiện thì về lâu dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe răng miệng cũng như vấn đề thẩm mỹ. Sai lệch khớp cắn chính là nguyên nhân khiến răng nhạy cảm với các chấn thương, bệnh lý răng miệng như viêm nha chu, sâu răng,… Chính vì vậy nếu bị sai lệch khớp cắn loại 1 cần được điều trị càng sớm càng tốt.
Cách khắc phục sai khớp cắn loại 1
Hiện có 2 phương pháp hiệu quả nhất khắc phục được tình trạng sai khớp cắn loại 1 đó là bọc sứ và niềng răng.
Bọc răng sứ
Với trường hợp răng mọc khấp khểnh, lệch lạc thì bọc răng sứ hoàn toàn có thể khắc phục được. Phương pháp này sẽ cần mài bớt một phần men răng thật theo tỷ lệ quy định và sau đó sẽ chụp mão răng sứ lên trên. Răng thật sẽ đóng vai trò như trụ răng, giúp cố định và lấp đầy khoảng rỗng bên trong của mão sứ. Mão sứ này có hình dạng giống răng thật, tùy vào chất liệu mà độ chân thật có thể lên đến 99%.
Bọc răng sứ sẽ nhanh chóng mang lại cho bạn một hàm răng mới đều đẹp hơn, đảm bảo chức năng ăn nhai như bình thường. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất của phương pháp này là tác động vào cùi răng thật. Rất nhiều người bị mất răng thật vĩnh viễn do trụ răng quá nhỏ và không giữ được răng thật sau một thời gian bọc răng sứ. Nếu bạn làm răng sứ ở cơ sở nha khoa kém chất lượng, tay nghề bác sĩ yếu kém mài không đúng kỹ thuật dẫn tới sinh nhiệt mũi khoan, gây viêm tủy.
Ngoài việc có thể bị đau nhức, ê buốt, ở một số khách hàng còn có thể gặp phải tình trạng viêm lợi. Viêm lợi sau khi bọc răng sứ là một trong những biến chứng đáng lo ngại, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe răng miệng, và được cho là yếu tố khởi phát dẫn tới viêm quanh răng, làm tiêu xương ổ dẫn tới mất răng hàng loạt.
Bọc răng sứ sẽ dù giải quyết hiệu quả tình trạng răng khấp khểnh, mọc lệch lạc,…nhưng nếu các thao tác không được thực hiện chuẩn xác, ngoài những nguy cơ tiềm ẩn kể trên thì còn một nguy cơ khác là hôi miệng. Nguyên nhân có thể là vì răng sứ không được gắn sát vào chân răng, chân răng bị hở, thức ăn và vi khuẩn tích tụ vào cùi răng thật bên trong, lâu ngày phân hủy và gây ra tình trạng hôi miệng. Vì vậy, trước tiên bạn cần tìm cho mình một địa chỉ nha khoa uy tín để tránh gặp phải những rủi ro do răng sứ kém chất lượng gây ra.
Niềng răng
Niềng răng là phương pháp an toàn và có hiệu quả nhất trong trường hợp bạn bị sai lệch khớp cắn do răng. Có 2 loại là niềng răng mắc cài và niềng răng trong suốt.
Niềng răng mắc cài
Niềng răng mắc cài là kỹ thuật chỉnh nha sử dụng hệ thống mắc cài – dây cung gắn lên bề mặt răng. Dây cung sẽ tạo ra lực tác động vào răng, di chuyển các răng về vị trí như mong muốn. Mắc cài kim loại thường chính là phương pháp niềng răng cơ bản và lâu đời nhất hiện nay. Sau nhiều năm phát triển, loại mắc cài này được nâng cấp, cải tiến. Tuy nhiên, vì chất liệu làm từ kim loại nên dễ bị phát hiện là đang niềng răng. Chính vì vậy, người ta đã cho ra đời niềng răng mắc cài sứ, có màu sắc gần giống như răng thật, đảm bảo được tính thẩm mỹ trong suốt quá trình niềng.
Hiện nay, rất nhiều nha khoa sử dụng loại mắc cài tự động. Nếu mắc cài truyền thống sử dụng dây thun để cố định dây cung trong rãnh mắc cài thì loại này được thiết kế có cơ chế tự động giúp dây cung cố định trong rãnh mắc cài mà không cần tới dây thun, hạn chế tối đa bung tuột, lực được duy trì đều đặn giúp răng di chuyển nhanh, hiệu quả.
Niềng răng trong suốt
Phương pháp này sử dụng các khay niềng trong suốt được làm từ chất liệu nhựa chuyên dụng cao cấp trong nha khoa. Các khay này có thể tháo ra, lắp vào dễ dàng, mang lại sự thoải mái, tiện lợi cho người niềng răng.
Trước kia, niềng răng trong suốt chỉ điều trị hiệu quả các tình trạng sai lệch ở mức độ nhẹ. Nhưng hiện nay nhờ sự tiến bộ vượt bậc của khoa học công nghệ mà phương pháp này đã điều trị được tất cả các dạng sai lệch, từ đơn giản đến phức tạp nhất.
Chính vì những đặc điểm trên mà việc ăn uống, vệ sinh răng miệng đơn giản hơn, không cần kiêng khem nhiều như khi niềng răng bằng mắc cài.
Đây là phương pháp có giá trị về mặt thẩm mỹ cao nhất trong các loại niềng răng hiện nay. Người đối diện sẽ khó nhận ra bạn đang trong quá trình chỉnh nha, mang đến sự tự tin, thoải mái khi giao tiếp, trò chuyện.
Nếu bạn đang gặp phải tình trạng sai khớp cắn loại 1 thì hi vọng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích, giúp bạn có động lực cũng như quyết định đúng đắn khi bắt đầu niềng răng. Niềng răng càng sớm, hiệu quả càng cao.
Đọc thêm: