Răng khôn (còn gọi là răng hàm số 8 hay wisdom teeth) là nhóm răng mọc cuối cùng trong hàm người trưởng thành. Dù mang tên “răng khôn”, nhưng thực tế, sự xuất hiện của nó lại khiến không ít người phải khổ sở vì đau, sưng và thậm chí là biến chứng phải nhổ bỏ.
Vậy răng khôn thường mọc ở độ tuổi nào, vì sao có người không mọc răng khôn, và liệu không mọc có phải là điều bất thường? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Mấy tuổi thì mọc răng khôn?
1. Độ tuổi mọc răng khôn phổ biến
Thông thường, răng khôn bắt đầu mọc trong khoảng 17 đến 25 tuổi – giai đoạn cơ thể đã hoàn thiện gần như toàn bộ cấu trúc xương và răng. Ở thời điểm này, các răng vĩnh viễn khác đã ổn định, nên răng khôn thường gặp khó khăn trong việc “chen chỗ” mọc lên, nhất là ở người có xương hàm nhỏ.
Tuy nhiên, không phải ai cũng mọc răng khôn ở cùng một độ tuổi. Một số người có thể mọc sớm từ 15–16 tuổi, hoặc muộn hơn, thậm chí sau 30 tuổi. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Di truyền: Nếu cha mẹ mọc răng khôn sớm hoặc muộn, con cái thường có xu hướng tương tự.
- Cấu trúc xương hàm: Người có xương hàm hẹp, răng mọc khít có thể khiến răng khôn bị kẹt hoặc mọc ngầm.
- Tình trạng dinh dưỡng và phát triển: Chế độ ăn, thói quen nhai cứng – mềm trong giai đoạn phát triển cũng ảnh hưởng đến quá trình mọc răng.
Tóm lại, mọc răng khôn là một hiện tượng sinh lý bình thường, nhưng thời điểm và cách mọc của mỗi người lại hoàn toàn khác nhau.
Đọc thêm: Răng khôn có tác dụng gì trong việc ăn nhai?
2. Dấu hiệu nhận biết sắp mọc răng khôn
Khi răng khôn chuẩn bị nhú lên, bạn có thể cảm nhận một số triệu chứng điển hình dưới đây:
- Đau âm ỉ vùng hàm sau: Cảm giác nhức hoặc căng kéo ở cuối hàm, đôi khi lan lên tai hoặc thái dương.
- Sưng lợi: Lợi vùng răng hàm cuối cùng hơi phồng lên, đỏ, hoặc dễ chảy máu khi chải răng.
- Khó há miệng hoặc nuốt: Khi răng khôn mọc ngầm, mô nướu và cơ hàm bị kích thích gây khó chịu.
- Sốt nhẹ hoặc nổi hạch: Ở một số người, phản ứng viêm khi mọc răng có thể gây sốt hoặc sưng nhẹ ở vùng cổ.
Điều đáng chú ý là các biểu hiện trên dễ bị nhầm với viêm lợi, viêm nha chu hoặc đau răng hàm. Nếu cảm giác đau kéo dài hơn 3–5 ngày hoặc sưng lan rộng, bạn nên đi khám nha khoa để xác định nguyên nhân chính xác.
3. Răng khôn mọc bao nhiêu cái là bình thường?
Ở người trưởng thành, số lượng răng khôn có thể dao động từ 0 đến 4 chiếc, chia đều cho bốn góc hàm. Tuy nhiên, không phải ai cũng mọc đủ 4 cái.
Một số người chỉ mọc 1 hoặc 2 chiếc, thậm chí không mọc chiếc nào. Điều này hoàn toàn bình thường và được lý giải bởi:
- Tiến hóa tự nhiên: Khi con người chuyển sang chế độ ăn mềm hơn, xương hàm dần nhỏ lại, khiến không gian cho răng khôn bị thu hẹp.
- Sự thay đổi về gen: Một số gen kiểm soát sự hình thành mầm răng bị “tắt”, khiến răng khôn không phát triển.
- Ảnh hưởng môi trường và dinh dưỡng: Các yếu tố trong quá trình phát triển cũng có thể khiến răng khôn ngừng hình thành.
Do đó, việc không mọc răng khôn không phải là dấu hiệu bất thường, mà đơn giản là một biểu hiện của sự thích nghi tiến hóa của con người hiện đại.
Không mọc răng khôn có sao không?
1. Vì sao có người không mọc răng khôn?
Không mọc răng khôn có thể do ba nguyên nhân chính sau:
- Tiến hóa sinh học: Theo thời gian, hàm người nhỏ lại trong khi số lượng răng vẫn giữ nguyên. Vì vậy, răng khôn – nhóm răng mọc cuối cùng – dần bị “loại bỏ” tự nhiên do không còn chỗ mọc.
- Yếu tố di truyền: Nghiên cứu cho thấy có những người mang gen khiến mầm răng khôn không hình thành ngay từ đầu.
- Không gian hàm giới hạn: Nếu hàm quá hẹp, răng khôn không đủ chỗ để phát triển, dẫn đến mọc ngầm hoặc tiêu biến.
2. Không mọc răng khôn có ảnh hưởng gì không?
Thực tế, không mọc răng khôn là điều hoàn toàn bình thường và không gây hại. Ngược lại, nhiều chuyên gia nha khoa còn xem đây là “một điều may mắn sinh học”.
Những người không mọc răng khôn sẽ tránh được hàng loạt rắc rối như:
- Đau nhức, sưng viêm nướu khi răng khôn trồi lên.
- Răng mọc lệch gây sâu răng số 7 bên cạnh.
- Viêm quanh thân răng khôn, áp xe, hoặc nhiễm trùng xương hàm.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, răng khôn vẫn tồn tại dưới nướu mà không mọc lên. Để biết chính xác, nha sĩ có thể chỉ định chụp phim X-quang toàn hàm (panoramic). Kết quả sẽ cho thấy có mầm răng khôn hay không, và vị trí của nó có nguy cơ gây hại gì cho cấu trúc răng kế cận.
Khi nào mọc răng khôn là bình thường, khi nào cần đi khám?
1. Trường hợp mọc răng khôn bình thường
Nếu răng khôn mọc thẳng, có đủ không gian, và không gây đau, sưng, thì đó là dấu hiệu bình thường. Trong trường hợp này, bạn chỉ cần:
- Giữ vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng: Đặc biệt là vùng răng hàm trong cùng, vì khu vực này dễ tích tụ thức ăn.
- Súc miệng bằng nước muối loãng để giảm viêm nhẹ nếu có.
- Tái khám định kỳ 6 tháng/lần để bác sĩ theo dõi quá trình mọc răng và phát hiện sớm bất thường (nếu có).
2. Dấu hiệu răng khôn mọc bất thường
Khi răng khôn không mọc đúng hướng hoặc mọc ngầm, nó có thể gây ra hàng loạt vấn đề răng miệng, bao gồm:
- Đau nhức kéo dài: Cơn đau có thể lan sang tai, thái dương, thậm chí khiến khó há miệng.
- Sưng nướu hoặc viêm quanh thân răng: Nướu vùng răng khôn sưng đỏ, có thể tụ mủ hoặc chảy dịch.
- Hôi miệng, sốt nhẹ: Do vi khuẩn tích tụ trong vùng nướu bị viêm.
- Ảnh hưởng răng kế cận: Răng khôn mọc lệch có thể đẩy vào răng số 7, gây tiêu xương, sâu răng hoặc sai khớp cắn.
Nếu gặp các dấu hiệu trên, bạn nên đến nha sĩ kiểm tra sớm để tránh biến chứng nặng hơn.
3. Khi nào nên nhổ răng khôn?
Không phải răng khôn nào cũng cần nhổ. Tuy nhiên, bác sĩ thường khuyến nghị loại bỏ răng khôn trong các trường hợp sau:
- Răng mọc ngầm, mọc lệch, hoặc đâm vào răng bên cạnh.
- Răng khôn bị sâu, viêm tái phát nhiều lần.
- Răng khôn gây chen chúc, làm xô lệch các răng khác trong cung hàm.
- Răng khôn mọc một phần, để hở lợi dễ nhiễm trùng.
Thời điểm lý tưởng để nhổ răng khôn là khi chân răng chưa hình thành hoàn toàn, thường nằm trong khoảng 18–25 tuổi. Ở độ tuổi này, mô xương còn mềm, vết thương hồi phục nhanh hơn và giảm nguy cơ biến chứng sau nhổ.
Tham khảo: Nhổ răng khôn ở đâu uy tín, tốt nhất tại Hà Nội?
Kết luận
Răng khôn là chiếc răng “cuối cùng” của hành trình phát triển, nhưng không phải ai cũng có. Việc mọc hay không mọc răng khôn đều là hiện tượng sinh lý bình thường.
Nếu bạn không mọc răng khôn – đó là điều đáng mừng, vì bạn sẽ tránh được nhiều rắc rối không cần thiết. Ngược lại, nếu răng khôn mọc gây đau hoặc sưng, hãy đến nha khoa sớm để được thăm khám, chụp phim, và có hướng xử lý kịp thời.
Việc chủ động kiểm tra định kỳ từ 17–25 tuổi giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng răng miệng của mình, đồng thời ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm do răng khôn gây ra.